Κλέφτικα τραγούδια

 Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η δυστυχία των ορεινών κυρίως πληθυσμών έκανε πολλούς από τους κατοίκους να καταφεύγουν στα βουνά και να γίνονται "κλέφτες", να προβαίνουν δηλαδή σε πράξεις ληστείας. Οι "κλέφτες" αυτοί λεηλατούσαν αδιάκριτα Τούρκους και χριστιανούς. Για να εμπεδώσει την τάξη στην ύπαιθρο, η οθωμανική εξουσία δημιούργησε το θεσμό των "αρματολών", σώματα δηλαδή από εντόπιους ελληνικούς πληθυσμούς στρατιωτικά οργανωμένα, που αποστολή τους ήταν να επιτηρούν τις ορεινές διαβάσεις και να προστατεύουν τους κατοίκους από τις επιδρομές των κλεφτών. Κιόλας πριν από την Άλλωση ο σουρτάνος Μουράτ Β΄αναγκάστηκε να δημιουργήσει το πρώτο αρματολίκι στην περιοχή των Αγράφων,με την επικίνδυνη ορεινή περιοχή της δυτικής Στερεάς. Το δεύτερο αρματολίκι φαίνεται πως ήταν του Ολύμπου, και τελικά ο θεσμός διαδόθηκε σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα. 

            Γύρω στα τέλη του 17ου αιώνα μια σημαντική αλλαγή παρατηρείται στο θεσμό των αρματολών, με τον εξισλαμισμό των ως τότε χριστιανών Αλβανών, που η οθωμανική διοίκηση τους χρησιμοποιεί τώρα για τη φύλαξη των δερβενίων. Οι παλιοί Έλληνες αρματολοί χάνουν πια το μονοπώλιο του αξιώματος και έρχονται σε σύγκρουση με τους νεοδιορισμένους αρβανίτες δερβεναγάδες. Οι διαμάχες αυτές δημιουργούν στους Έλληνες αρματολούς μια ισχυρή εθνική συνείδηση και παράλληλα τη συνείδηση πως αυτοί ήταν οι φυσικοί πολεμικοί ηγέτες των Ελλήνων. Συχνά ο αρματολός, όταν του έπαιρναν τα προνόμια, περνούσε στην επίθεση και γινόταν κλέφτης. Έτσι σιγά σιγά η σημασία της λέξης απλώθηκε και περιέλαβε και τους αρματολούς. Από τα μέσα του 18ου αιώνα τις δύο αυτές λέξεις τις θεωρούσαν ταυτόσημες. Τα κλέφτικα τραγούδια δημιουργήθηκαν για να υμνήσουν όχι τους παλαιούς ληστές, αλλά τους αρματολούς που γίνονταν κλέφτες και πολεμούσαν με τους Αρβανίτες που δυνάστευαν τους κατοίκους. Αυτό θα έγινε όχι πριν από τις αρχές ή το πρώτο μισό του 18ου αιώνα, και το κλέφτικο τραγούδι απλώθηκε στις περιοχές ακριβώς όπου έδρασαν αρματολοί: στη Στερεά Ελλάδα, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη δυτική Μακεδονία.   

Το κλέφτικο τραγούδι είναι στο πνεύμα του και στη μορφή του, τελείως διαφορετικό από το ακριτικό. Δεν είναι διηγηματικό, ανήκει στην κατηγορία των "κυρίως ασμάτων". Οι κλέφτες ξεχωρίζουν για την ψυχική τους ένταση, για την ευψυχία, όπως εύστοχα παρατήρησε ο πιο έγκυρος μελετητής του κλέφτικου τραγουδιού Γ.Αποστολάκης. Γι' αυτό και το κλέφτικο τραγούδι στη γνησιότερη μορφή του είναι κατ΄εξοχήν λυρικό (στροφές λυρικές με εντελώς ελεύθερο ρυθμό. Τραγουδιούνται καθιστά. Είναι "της τάβλας"). 

Πηγή: Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Λίνου Πολίτη

 Βασίλη κάτσε φρόνιμα

 Σαράντα παλικάρια

Διαβάζουμε το άρθρο του Παντελή Μπουκαλα για το κλέφτικο τραγούδι:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_26/03/2011_436889

Γενετιστές υποστηρίζουν ότι βρήκαν την ηλικία της Ιλιάδας του Ομήρου

      

          Ποια σχέση μπορεί να έχει ο Όμηρος και η Ιλιάδα με την γενετική; Επειδή στην εποχή μας όλα είναι πιθανά, ακόμη κι αυτό, πράγματι επιστήμονες της γενετικής αποφάσισαν να μελετήσουν την Ιλιάδα χρησιμοποιώντας μεθόδους της επιστήμης τους προκειμένου να προσδιορίσουν το έτος συγγραφής της. Σύμφωνα έτσι με τη μελέτη προέκυψε ότι ο Όμηρος - εφ΄ όσον βεβαίως ήταν ένας και όχι πολλοί οι συγγραφείς, καθώς σήμερα οι απόψεις διίστανται _ έγραψε το ωραιότερο και πλέον σύνθετο έργο του, την Ιλιάδα το 762 π.Χ. (με προσθήκη ή αφαίρεση 50 χρόνων).

          Το σημαντικό είναι, ότι η χρονολογία αυτή συμπίπτει με εκείνη που προτείνουν οι περισσότεροι μελετητές της Ιλιάδας καθώς η γενική εκτίμηση είναι. ότι το ομηρικό έπος γράφτηκε τον 8^ο π.Χ. αιώνα. Το απροσδόκητο επομένως βρίσκεται στο γεγονός, ότι γι΄ αυτή την προσέγγιση χρησιμοποιήθηκαν οι ίδιες τεχνικές που αποκωδικοποίησαν τη γενετική ιστορία του ανθρώπου με την παρακολούθηση της μετάλλαξης των γονιδίων.

      Στην επιστημονική ομάδα που επιχείρησε την πρωτότυπη έρευνα μετείχαν ένας εξελικτικός θεωρητικός στο Πανεπιστήμιο του Reading της Βρετανίας ο Μαρκ Πάγκελ, ένας γενετιστής στο Πανεπιστήμιο της Ιατρικής και Οδοντιατρικής του Νιου Τζέρσεϋ, ο Ερικ Αλτσούλερ και η Αντρέα Καλίντ γλωσσολόγος στο Reading και το Ινστιτούτο Sante Fe στο Νέο Μεξικό.

«Οι γλώσσες συμπεριφέρονται όπως ακριβώς τα γονίδια», δηλώνει ο Pagel. «Προσπαθήσαμε λοιπόν να τεκμηριώσουμε τις κανονικότητες στη γλωσσική εξέλιξη και μελετήσαμε το λεξιλόγιο του Ομήρου ως μέσο για να δούμε αν η γλώσσα εξελίσσεται έτσι, όπως πιστεύαμε. Αν ναι, τότε θα έπρεπε να βρούμε μία ημερομηνία για τον Όμηρο». Οι επιστήμονες λοιπόν παρακολούθησαν τις λέξεις στην Ιλιάδα με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο παρακολουθούν τα γονίδια στο γονιδίωμα.
      Στο έργο τους χρησιμοποίησαν όμως και ένα γλωσσικό εργαλείο που αποκαλείται «Swadesh word list» (από το όνομα του αμερικανού γλωσσολόγου Morris Swadesh που το σχεδίασε στη δεκαετία του 1940 και του 1950). «Αυτός ο κατάλογος περιλαμβάνει περίπου 200 έννοιες, που εκφράζονται με λέξεις σε κάθε γλώσσα και κάθε πολιτισμό, όπως λέξεις για τα μέρη του σώματος, για χρώματα, για συγγενικές σχέσεις όπως πατέρας και μητέρα», είπε ο Pagel.
Στην Ιλιάδα βρήκαν 173 από αυτές και στη συνέχεια, μέτρησαν πόσο άλλαξαν. Εξέτασαν επίσης την γλώσσα των Χετταίων, ενός λαού που υπήρξε κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου και την σύγχρονη ελληνική, και εντόπισαν τις αλλαγές στις λέξεις. Ακριβώς δηλαδή, όπως μετριέται η γενετική ιστορία του ανθρώπου, πηγαίνοντας πίσω και βλέποντας πως και πότε τα γονίδια μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου.
       Όσο για τον ίδιο τον Όμηρο το μυστήριο της ύπαρξής του φυσικά παραμένει. «Είναι απίθανο να υπήρξε ποτέ ένα άτομο με το όνομα του Ομήρου, πουνα έγραψε την Ιλιάδα», δηλώνει πάντως Brian Rose, καθηγητής κλασικών σπουδών και επιμελητής του Τμήματος Μεσογείου στο Μουσείο του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. «Η Ιλιάδα είναι μία συλλογή προφορικών παραδόσεων που πηγαίνουν πίσω στο 13ο αιώνα π.Χ. Πρόκειται για ένα αμάλγαμα από πολλές ιστορίες που επικεντρώθηκαν σε συγκρούσεις σε μια συγκεκριμένη περιοχή της σημερινής βορειοδυτικής Τουρκίας», προσθέτει.
Πηγή: tovima.gr

Σ' αγαπώ θα πει: Μ' αρέσει να είσαι ο εαυτός σου!

      Τα βιβλία της Φωτεινής Τσαλίκογλου «Όλα τα Ναι του κόσμου» και «Δε μ' αγαπάς, μ' αγαπάς» (Εκδ. Καστανιώτη), γεννούν 11 τραγούδια σε στίχους Ελεάνας Βραχάλη και 8 χρωματιστά κείμενα!
ΤΑ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ CD ΘΑ ΔΟΘΟΥΝ ΣΤΟ «ΚΕ.Θ.Ε.Α. - Εν Δράσει» ΚΑΙ ΣΤΑ «ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΩΡΙΑ SOS».

Αφιερωμένο σε όλους τους μαθητές.

Κείμενα: Φωτεινή Τσαλίκογλου
Στίχοι: Ελεάνα Βραχάλη
Ενορχηστρώσεις: Θέμης Καραμουρατίδης
Διεύθυνση Παραγωγής: Μαργαρίτα Μυτιληναίου

«Σ' αγαπώ θα πει» - Θανάσης Αλευράς
Μουσική: Θέμης Καραμουρατίδης
*Συμμετέχουν οι Ματίνα Νικολάου, Κώστας Καικής, Ιωάννα Τριανταφυλλίδου

Σκέψου να υπήρχε ένα πλάσμα εκεί
ετοιμοπόλεμο για σενα εκεί
τη θέση σου να πάρει στην προσβολή
μέσα στην λύπη, στο θυμό, στην πληγή
για να τη βγάζεις πάντα εσύ καθαρή
Να, τι σημαίνει «Σ' αγαπώ», τι θα πει

Σ' αγαπώ θα πει
σού δίνω μέσα μου χώρο
δίνω την ψυχή
σαν να είναι απλό δώρο
Σ' αγαπώ θα πει
θα ειμ' εγώ ο άνθρωπός σου
Σ' αγαπώ θα πει
μ' αρέσει να 'σαι ο εαυτός σου

Μέσα στα μάτια σου με βλέπω αλλιώς
και τα σκοτάδια μου αστράφτουν διαρκώς
μέσα απ' τα μάτια σου μ' αρέσει ό,τι δω
μέσα απ' τα μάτια σου μ' αρέσω κι εγώ
Σαν αγκαλιά ειν' η ματιά σου ζεστή
να, τι σημαίνει «Σ' αγαπώ», τι θα πει

 

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ

Η ιστορία της ωραίας Ελένης ενέπνευσε πολλούς σύγχρονους δημιουργούς. Ο Μάριος Φραγκούλης τραγουδάει, σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι, το τραγούδι "Για την Ελένη".

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ

 

ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΠΕΦΤΕΙ ΠΑΝΤΑ Η ΤΡΟΙΑ

(στίχοι-μουσική Γ. Σταυριανός, τραγουδάει ο Γιώργος Νταλάρας)

 

Ο Σεφέρης απαγγέλλει το ποίημά του "ΕΛΕΝΗ"

" για ένα πουκάμισο αδειανό

για μιαν Ελένη"

ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΣΤΟΝ ΟΜΗΡΟ

Διαβάστε ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα στις γυναικείες μορφές όπως αυτές παρουσιάζονται στα ομηρικά έπη. Ξεχωριστή θέση κατέχει η θεόμορφη Ελένη!  

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΠΥΡΟΣ 

Η ΥΦΑΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

Φωτο από την έκθεση ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πλανητάριο Θεσ/νίκη

ς

υφάντριες σε κάθετο αργαλειό

Πηνελόπη, John Roddham Spencer Stanhope

Ραψωδία Γ΄(Τειχοσκοπία)

    Η Ελένη, την ώρα που οι δύο στρατοί ήταν παραταγμένοι για να παρακολουθήσουν τη μονομαχία Μενέλαου - Πάρη, που ως έπαθλο θα είχε την ίδια, εμφανίζεται να υφαίνει.

Η ΕΛΕΝΗ ΣΤΑ ΤΕΙΧΗ

  Η ΥΦΑΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ήταν συνηθισμένη ασχολία των γυναικών της αριστοκρατικής τάξης και αποτελεί κατηγορία των εφαρμοσμένων τεχνών έως σήμερα. Τα υφαντά αυτά απεικόνιζαν θέματα (υπαρκτά ή φανταστικά) τα οποία είναι ευρέως γνωστά με την ονομασία "έκφραση". 
ΤΟ ΜΟΤΙΒΟ ΤΗΣ "ΕΚΦΡΑΣΗΣ"
    Η "έκφραση" προέρχεται από την αρχαιοελληνική γραμματεία και σημαίνει περιγραφή τόπων, αντικειμένων κλπ. Αργότερα με τον όρο έκφραση εννοοούσαν την περιγραφή ενός έργου τέχνης, μνημείου κ.α. Παράδειγμα "φανταστικής έκφρασης" αποτελεί η περιγραφή της περόνης (=καρφίτσας) του Οδυσσέα στην Οδύσσεια, στίχοι 243-247. Στην Ιλιάδα έχουμε την υπέροχη περιγραφή της ασπίδας του Αχιλλέα (φανταστική "έκφραση" Σ 438 κ.ε.). Εκφράσεις εντοπίζουμε πολλές στη βυζαντινή φιλολογία καθώς και σε διάφορες δυτικοευρωπαϊκές λογοτεχνίες.

ΓΥΝΑΙΚΑ ΥΦΑΙΝΕΙ

Το υφαντό της Ελένης ήταν διπλό, μεγάλο και ολοκόκκινο. Επάνω κεντούσε τις μάχες Αχαιών και Τρώων (πολεμικές σκηνές).

Το μεγαλύτερο εγκώμιο για τη μορφή της ωραίας Ελένης βρίσκεται στους στίχους Γ 156-158 

ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΟΣ ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ

ΔΟΞΑΣΙΕΣ- ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Η διαθεματική δραστηριότητα που ζητήθηκε από τα παιδιά, μετά την ολοκλήρωση του κειμένου του Γ. Ιωάννου, ήταν να ρωτήσουν τους παππούδες, τις γιαγιάδες ή γνωστά τους πρόσωπα μεγάλης ηλικίας να τους αφηγηθούν κάποιο έθιμο, δοξασία, παράδοση ή τραγούδι του τόπου τους.

 Όλα αυτά θα προσπαθήσουμε να τα καταγράψουμε σε ένα λαογραφικό αρχείο που συνεχώς θα εμπλουτίζουμε.

ΟΙ ΔΥΟ ΠΕΤΡΙΝΕΣ ΚΡΗΝΕΣ

ΟΙ ΔΥΟ ΠΕΤΡΙΝΕΣ ΚΡΗΝΕΣ

Το χωριό μου είναι η Δροσοπηγή (παλ. Κάντσικο), ένα μαστοροχώρι με μεγάλη ιστορία. Δίπλα λοιπόν από την πλατεία του χωριού υπάρχει μια βρύση αποτελούμενη από δύο κρήνες πέτρινες. Εκεί τρέχει ασταμάτητα δροσερό νερό. Το νερό προέρχεται από φυσική πηγή και είναι πολύ καθαρό και διαυγές. Σύμφωνα με την παράδοση του χωριού, όποιος επισκεφθεί το χωριό και πιει νερό από αυτή τη βρύση θα παντρευτεί στη Δροσοπηγή.  

Παναγιώτα Τσιλογιάννη Β2
 

ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ

Ο μύθος λέει ότι τα παλιά τα χρόνια, στην εποχή της τουρκοκρατίας, το σημερινό μεσαιωνικό κάστρο ήταν στην πραγματικότητα ένα φρούριο. Από εκείνο το σημείο, μπορούσαν οι ντόπιοι να δουν όλο τον κάμπο και τη χαράδρα του ποταμού Αώου. Λέγεται ότι υπήρχε μια σήραγγα η οποία έφτανε από το φρούριο μέχρι το ποτάμι κι έτσι μπορούσαν, σε περίπτωση επίθεσης, να φτάσουν γρήγορα στην χαράδρα του ποταμού και να κρυφτούν χωρίς να τους δουν οι Τούρκοι. Από αυτό το τούνελ, όπως αλλιώς λέγεται, σήμερα είναι εμφανές μόνο ένα είδος εισόδου. Και αυτό μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν τελικά είναι αλήθεια ή μύθος!

Ειρήνη Τζιάλλα Β2 

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΝΙΤΣΑΣ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Την Κυριακή, 24 Φεβρουαρίου 2013, συμπληρώνονται εκατό χρόνια  από την απελευθέρωση της Κόνιτσας από τους Οθωμανούς. Ο Δήμος Κόνιτσας  οργανώνει, για όλο το έτος 2013,  σειρά εκδηλώσεων με στόχο την επιστημονική έρευνα και τεκμηρίωση των γεγονότων της απελευθέρωσης αλλά προπάντων με στόχο την τιμή στον αγώνα εκείνων που θυσιάστηκαν για την ελευθερία. 

Στο πλαίσιο αυτών των εκδηλώσεων σας προσκαλούμε  να γιορτάσουμε την 24 Φεβρουαρίου,   ως ημέρα τιμής, ευγνωμοσύνης και μνήμης. 

Η παρουσία σας αποτελεί τιμή για μας.
 
                          Ο Δήμαρχος Κόνιτσας
                          Παναγιώτης Γαργάλας
                               Πρόγραμμα
7.30:  Αρχιερατική Θ. Λειτουργία και Δοξολογία στον  Ι. Ναό τού  Αγίου Κοσμά του Αιτωλού
11.00: Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνου από το Δήμαρχο Κόνιτσας στο μνημείο των  πεσόντων
11.15-11.30: Βυζαντινή-Παραδοσιακή χορωδία Ιεράς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης: Τραγούδια της απελευθέρωσης
11.30-11.50: Ο πανηγυρικός της ημέρας  στο Δημαρχείο Κόνιτσας, με ομιλητή τον κ. Αναστασόπουλο Νικόλαο, Λέκτορα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Η Κόνιτσα στο Ελληνικό Κράτος: Πραγματικότητες και συμβολισμοί.  

11.50-12.00: Προβολή οπτικού υλικού από τα σχολεία Β/θμιας Εκπ/σης Κόνιτσας
12.00-12.30:  Μουσική εκδήλωση με την ορχήστρα των πνευστών (Jazz-Ethnic) του Μουσικού Σχολείου Ιωαννίνων
12.30:  Δεξίωση στο Δημαρχείο
13.00: Στο Κέντρο Παιδικής Μέριμνας Κόνιτσας θα γίνουν τα εγκαίνια της έκθεσης Βιβλίων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Κόνιτσας και του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστάνιανης Πωγωνίου με θέμα: ''Εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της Κόνιτσας”.     

Απονομή αναμνηστικής πλακέτας από το Δήμαρχο Κόνιτσας προς τιμήν του Συλλόγου Καστάνιανης Πωγωνίου.

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

* Οι φωτογραφίες στο βίντεο είναι τραβηγμένες το καλοκαίρι του 2012 και η μουσική επένδυση ανήκει στον καλλιτέχνη Miquel Tarrida, ο οποίος έπαιζε ισπανική κιθάρα στο πάρκο του Γκαουντί.
 
Ας ταξιδέψουμε, έστω και νοερά, στη Βαρκελώνη. Είναι πόλη της Ισπανίας και πρωτεύουσα της Καταλονίας. Έχει μακρά ιστορία και πλούσια πολιτιστική ζωή (παιδιά της πόλης είναι ο Σαλβατόρ Νταλί, ο Χουάν Μιρό, ο Αντόνι Γκαουντί (μοντερνιστής αρχιτέκτονας) και για ένα διάστημα και ο Πάμπλο Πικάσσο. Αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό τόσο για τα ιδιαίτερα αξιοθέατα που διαθέτει όσο και για την πλούσια ιστορία της. Τέλος, η πολύ γνωστή ποδοσφαιρική ομάδα Barcelona έχει ως έδρα της τη Βαρκελώνη. 
 

Ακολουθεί ένα αφιέρωμα από την εφημερίδα:

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: "Βαρκελώνη Η ανατρεπτική ομορφιά της Ευρώπης"

Ο ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ

Ο Διγενης Ακρίτας 

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ- 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

Αύριο, τα Γιάννινα, η πόλη των θρύλων και των παραδόσεων, η  πόλη που έμεινε γνωστή στην ιστορία ως πρώτη στα άρματα, στα γρόσια και στα γράμματα, γιορτάζει! Εκατό χρόνια ελευθερίας! Ευκαιρία λοιπόν να μελετήσουμε ιστορία! Ας παρακολουθήσουμε ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο για την απελευθέρωση της Ηπείρου.

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ

Κι ας μελετήσουμε ένα εξαιρετικό ιστορικό αφιέρωμα για τη μεγάλη επέτειο!

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η απελευθέρωση της Κόνιτσας έγινε από τον Ελληνικό στρατό στις 24 Φλεβάρη 1913 τρεις μέρες μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.  

ΤΑ ΣΥΜΠΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΤΑ ΣΥΜΠΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

View more presentations or Upload your own.

Η ΜΗΝΙΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ

5.4 Ο θυµός του Αχιλλέα

View more presentations or Upload your own.

ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Το δημοτικό τραγούδι κατέχει μια ξεχωριστή θέση στη νέα ελληνική λογοτεχνία και στη νεοελληνική πνευματική ιστορία γενικότερα. Είναι το μέσο με το οποίο ο λαός έδωσε την εγκυρότερη έκφραση στον κόσμο του και στο πρόσωπό του. Ό,τι συνηθίζουμε να ονομάζουμε ψυχή ενός λαού, την ψυχοσύνθεσή του, τους καημούς και τους πόθους του, ακόμα και τις ιστορικές του περιπέτειες, θα τα βρούμε στην αποκρυσταλλωμένη ανώτερη ποιητική έκφραση του δημοτικού τραγουδιού. 

Το δημοτικό τραγούδι δεν εντάσσεται σε μια συγκεκριμένη περίοδο της λογοτεχνικής ιστορίας. Το βρίσκουμε, με τα ακριτικά και συνεχίζεται να τραγουδιέται ως τις μέρες μας. Με μια βασική διαφορά: πως το δημοτικό τραγούδι ζει ακόμα σήμερα, αλλά ζει με την έννοια του συντηρείται, σαν μια "πράξη κατά παράδοση" με τη λαογραφική έννοια. Τραγουδιέται σε γάμους και σε πανηγύρια ή σε άλλες περιστάσεις της κοινωνικής ζωής, πιο πολύ σε απομακρυσμένες περιοχές και σε μικρές επαρχιακές πόλεις. Την τελευταία άνθηση το δημοτικό τραγούδι τη γνώρισε με το κλέφτικο τραγούδι τον 18ο αιώνα και στις παραμονές της Επανάστασης. 

Ο πιο συνηθισμένος στίχος του δημοτικού τραγουδιού είναι ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος. Οικοδομείται κυρίως απάνω στο ουσιαστικό και στο ρήμα, στον στέρεο δηλαδή κόσμο των πραγμάτων και όχι στη φανταχτερή επιφάνεια που είναι το επίθετο. Είναι στενά συνδεδεμένο με τη μουσική, γι' αυτό και πάντοτε τραγουδιέται.Ο Ν.Γ. Πολίτης εξέδωσε τη συλλογή "Εκλογές από τα τραγούδια του ελληνικού λαού" (1η εκδοση 1914).

(πηγή: "Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" Λίνου Πολίτη)

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Η ποίηση γενικά διακρίνεται σε προσωπική και απρόσωπη. Στην προσωπική ποίηση ανήκουν όλα τα ποιητικά κείμενα που έχουν γραφεί από γνωστούς δόκιμους ποιητές (π.χ. Σολωμός, Παλαμάς, Καβάφης, Ελύτης κ.α.) Στη λεγόμενη απρόσωπη ποίηση ανήκουν όλα τα ποιητικά κείμενα για τα οποία δεχόμαστε καταρχήν ότι δημιουργός τους είναι ο λαός. Τα ποιητικά κείμενα αυτής της κατηγορίας τα ονομάζουμε γενικά δημοτικά τραγούδια. Αυτή η ποιητική δημιουργία του ενός, του άγνωστου και ανώνυμου, επειδή μια ορισμένη στιγμή εκφράζει και απηχεί την ψυχική κατάσταση και τα συναισθήματα μιας ευρύτερης ομάδας ή γενικότερα του λαού, γίνεται κτήμα και αγκαλιάζεται από πολλούς. Έτσι, το ποίημα από τον αρχικό και ανώνυμο δημιουργό, περνάει σταδιακά με τη λεγόμενη προφορική παράδοση (από στόμα σε στόμα) στην ολότητα και υφίσταται μια συνεχή δευτερογενή επεξεργασία. Ο αποδέκτης, δηλαδή, ο λαός αφαιρεί ή και προσθέτει οτιδήποτε δεν ταιριάζει στη δική του ψυχοσύνθεση και στη δική του εκφραστική. Ένα δημοτικό τραγούδι είναι δυνατό να μας έχει παραδοθεί σε διάφορες μορφές. Έτσι, πολλά δημοτικά τραγούδια μπορεί να έχουν το ίδιο θέμα ή να αναφέρονται στο ίδιο πρόσωπο αλλά να παρουσιάζονται με διαφορετικές μορφρές. Αυτές τις διαφορετικές μορφές τις ονομάζουμε παραλλαγές.

Τα δημοτικά τραγούδια μπορούμε να τα χωρίσουμε σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:

α) Δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται στο δημόσιο βίο: ακριτικά, κλέφτικα, θρήνοι κτλ.

β) Δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται σε εκδηλώσεις και συνήθειες του ιδιωτικού βίου: της ξενιτιάς, μοιρολόγια, νανουρίσματα, της αγάπης κτλ.

γ) Παραλογές: πολύστιχα αφηγηματικά τραγούδια π.χ. "Του Νεκρού αδερφού", "Του γεφυριού της Άρτας".

Γνωρίσματα Δημοτικών Τραγουδιών

α) Είναι γραμμένα σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο.

β) Το δεύτερο ημιστίχιο (συχνά) αποτελεί επανάληψη και νοηματική αναδίπλωση του πρώτου.

γ) Ο κάθε στίχος εκφράζει κανονικά ένα πλήρες και ολοκληρωμένο νόημα (συντακτική αυτοτέλεια και νοηματική πληρότητα).

δ) Η ποιητική εκφραστική στηρίζεται κυρίως στην πληθωρική χρήση του ρήματος και του ουσιαστικού.

ε) Χαρακτηριστικό γνώρισμα των δημοτικών τραγουδιών είναι τα άστοχα ερωτήματα (μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι; ).

στ) υπάρχουν σταθερά εκφραστικά μοτίβα.

ζ) Όλα τα άψυχα (βουνά, ποτάμια, δέντρα, πουλιά) αποκτούν φωνή και συμπεριφέρονται ως ανθρώπινες οντότητες.

(πηγή : Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων)

Ενεργητική και παθητική σύνταξη

Μελετάμε την τροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική με τη βοήθεια μιας πολύ ωραίας παρουσίασης.
Ενεργητική και παθητική σύνταξη

Η αξία του λαϊκού πολιτισμού

Τελικά, γιατί ο δάσκαλος δεν μπορούσε να συγκρατήσει τη σοβαρότητά του, όταν αντί για δημοτικό τραγούδι ο μαθητής του έφερε ένα τραγουδάκι του Αττίκ; Ακούστε το τραγούδι που έφερε στην τάξη ο μαθητής -από το διήγημα του Γ. Ιωάννου-  και βγάλτε τα συμπεράσματά σας!

Ας απολαύσουμε τώρα παραδοσιακά τραγούδια του τόπου μας από το χορευτικό του σχολείου κι ας θυμηθούμε τα λόγια του καθηγητή :"...τα πατρογονικά έχουν μεγάλη σημασία, πρέπει να τα σεβόμαστε πολύ, να τα προσέχουμε σαν τα μάτια μας και προπαντός να τα τηρούμε. Είναι ο λαϊκός μας πολιτισμός, έλεγε..."

Ακόμα, από την εκπομπή "Το αλάτι της Γης" μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες για την παράδοση και τη μουσική στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας, με αφορμή το αφιέρωμα της εκπομπής στον κονιτσιώτη Ν. Φιλιππίδη.

Ο Δημήτρης Υφαντής είναι ένας σύγχρονος τραγουδιστής, μέλος του συγκροτήματος ΤΡΙΦΩΝΟ, ηπειρώτης στην καταγωγή, ο οποίος κατάφερε να αναδείξει την παράδοσή μας με την μοναδική φωνή του. Ας τον απολαύσουμε σε μια εξαιρετική ερμηνεία.

Η αξία του λαϊκού πολιτισμού στο κείμενο του Γ. Ιωάννου

Μεταλαμπαδεύοντας την αξία της παράδοσης, ο δάσκαλος στο διήγημα του Γ. Ιωάννου δίδαξε στα παιδιά ότι οι άνθρωποι χωρίς ρίζες, χωρίς παραδόσεις νιώθουν μετέωροι, χωρίς ψυχικά στηρίγματα. Ο λαϊκός πολιτισμός προσφέρει διδάγματα και δοκιμασμένες αξίες αποτελώντας έτσι εφαλτήριο για το παρόν και το μέλλον. Γι' αυτό και οι μαθητές, σύμφωνα με τον δάσκαλο, θα έπρεπε να είναι περήφανοι για τις παραδόσεις τους και τα δημοτικά τους τραγούδια.

Εμείς και το σχολείο

Στα πλαίσια του μαθήματος "Το σχολείο στο χρόνο", συζητήσαμε για το σχολείο του χθες και του σήμερα. 
Ως διαθεματική δραστηριότητα θα μελετήσουμε το κείμενο για την εκπαίδευση στην Αρχαία Αθήνα από την ιστορία της Α΄Γυμνασίου αλλά και από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού εδώ. Στόχος μας είναι να βρούμε ομοιότητες και διαφορές με τη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα. Ακολούθως, θα μελετήσουμε και τα δύο μοντέλα διδασκαλίας όπως παρουσιάζονται από το κείμενο του Γ. Ιωάννου και θα εξάγουμε τα συμπεράσματά μας. Τελικά ποιο είναι το ιδανικό σχολείο;
 Ας παρακολουθήσουμε εδώ ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο από την εκπαιδευτική τηλεόραση για το πώς η προσωπικότητά μας καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις σχέσεις μας με τους άλλους. Ας δούμε πώς το «εγώ» διαμορφώνεται σε σχέση με το «εμείς». Η θέση μας επαναπροσδιορίζεται από τη συνεχή αλληλεπίδραση ανάμεσα στο άτομο και την ομάδα στην οικογένεια, το σχολείο, τον εργασιακό χώρο, τις κοινωνικές συναναστροφές κ.λ.π. 

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Πριν από λίγο καιρό, είχαμε την ευκαιρία μαθητές και εκπαιδευτικοί από το σχολείο μας να παρακολουθήσουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα τη χρήση του διαδικτύου και τους κινδύνους που αυτή κρύβει.

Με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας ασφαλούς διαδικτύου το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων διοργάνωσε αντίστοιχη εκδήλωση.

Πρόγραμμα Εκδήλωσης
18:40 - 19:00 Ώρα προσέλευσης κοινού
19:00 - 19:30 Ομιλία με θέμα “Εθισμός στο Διαδίκτυο και πώς αντιμετωπίζεται” με ομιλητή τον Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Κούτρα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
19:30 - 19:50 Ομιλία με θέμα “Ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο” (παρουσίαση από μεταπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος Πληροφορικής)
19:50 - 20:05 Ομιλία με θέμα “Ηλεκτρονικές Συναλλαγές και ασφάλεια” (παρουσίαση από μεταπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος Πληροφορικής)
20:05 - 20:30 Συζήτηση και επίδειξη τεχνικών προστασίας (παρουσίαση από μεταπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος Πληροφορικής.

"Να 'σαι καλά, δάσκαλε" Γ. Ιωάννου

Γιώργος Ιωάννου

1927-1985

Πληροφορίες για το συγγραφέα και το έργο του θα βρείτε εδώ

και εδώ  ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ-επτά ημέρες
 

ΔΙΗΓΗΜΑ: Αφηγηματικό λογοτεχνικό είδος συντομότερο σε σχέση με το μυθιστόρημα που μπορεί να εκθέτει μια επινοημένη (πλαστή) ιστορία που παρουσιάζεται ως πραγματική ή να αποτελείται από σύντομα περιστατικά που συνθέτουν μια κατάσταση φανταστική ή πραγματική.Το παραδοσιακό διήγημα δίνει έμφαση σε ένα γεγονός (θέμα) και παρουσιάζει οικονομία στα μέσα που χρησιμοποιεί. 

(Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας α΄,β΄,γ΄ γυμνασίου)

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

 Ας δούμε πώς ήταν το σχολείο παλιά και κάτω από ποιες συνθήκες έκαναν μάθημα τα παιδιά στο παρελθόν! 
http://www.slideshare.net/1dimermo/ss-5451090 

Η ΘΕΤΙΣ ΚΑΙ Ο ΔΙΑΣ

Η Θέτις ήταν μία από τις Νηρηίδες της ελληνικής μυθολογίας, κόρη του Νηρέα και απόγονος (εγγονή) της Τιθύoς. Ο Δίας την επιθύμησε, αλλά εκείνη απέρριψε τις προσφορές του. Η θεά Θέμις αποκάλυψε κατόπιν πως η Θέτις θα έφερνε στον κόσμο έναν γιο που θα ήταν δυνατότερος από τον πατέρα του. Φοβούμενος για την εξουσία του, ο Δίας έδωσε στην Θέτιδα ως σύζυγο ένα θνητό, τον Πηλέα. Στους γάμους του Πηλέα και της Θέτιδας παρευρέθηκαν όλοι οι θεοί, εκτός από την Έριδα, εκείνη που έριξε το μήλο της προτίμησης ανάμεσα στις θεές και στάθηκε η ουσιαστική αιτία για να ξετυλιχθεί το νήμα του Τρωικού πολέμου. Η Θέτις σύμφωνα με το μύθο γέννησε ένα γιο, τον Αχιλλέα, τον οποίο προσπάθησε ανεπιτυχώς να καταστήσει αθάνατο. Σε μια άλλη εκδοχή του μύθου άλειψε το σώμα του νηπίου με αμβροσία και το έβαλε επάνω στη φωτιά, προκειμένου να καούν τα θνητά μέρη. Όταν διακόπηκε από τον τρομαγμένο πατέρα του παιδιού, εγκατέλειψε οργισμένη την εστία της. Σε μια μεταγενέστερη εκδοχή φέρεται να βυθίζει το παιδί στον ποταμό της Στύγας, κρατώντας το από τη φτέρνα. Όλα τα σημεία που άγγιξε ο ποταμός έγιναν άτρωτα. Η φτέρνα όμως έμεινε στεγνή και ο Αχιλλέας απέκτησε το τρωτό σημείο του, έμβλημα της θνητότητάς του.

 Ο αστεροειδής 17 Θέτις, που ανακαλύφθηκε το 1852, πήρε το όνομά του από τη μυθική αυτή μορφή.(Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ)

ΙΚΕΣΙΑ

Η ικεσία είναι ένα τυπικό θέμα στην Ιλιάδα: το έπος αρχίζει με την ικεσία του Χρύση και τελειώνει με την ικεσία του Πρίαμου.  Ικεσία είναι η επίκληση ενός ανθρώπου προς άνθρωπο ή θεό να πραγματοποιήσει μια συγκεκριμένη επιθυμία. Ο ικέτης γονάτιζε και άγγιζε με το ένα χέρι το γόνατο του ικετευόμενου και με το άλλο το πηγούνι του. Εδώ οι εικαστικές λεπτομέρειες τονίζονται από το λόγο του ποιητή.